![Fascist_italianization](https://salimbasarda.net/wp-content/uploads/2016/03/Fascist_italianization-322x450.jpg)
“Ma cale sardu? We need to learn English” est divènnidu su slogan polìticu de sos fascistas noos in Sardigna chi impreant sa “logica benaltrista” pro destruire sos deretos de sos sardos.
E non semus faeddende de cussos cun sa camisedda niedda e s’ògiu de rìtzinu, ca pro como no tenent perunu bisòngiu de impreare sa fortza fìsica e sas bestimentas litorianas. Tando custa gente no est propriamente fascista a sa manera ideològica, totus chi la si podet agatare in partidos diversos, fintzas autonarados sovranistas o de manca.
Unu giornalista at impreadu custu slogan mesu in sardu e mesu un inglesu pro pònnere in farsa sa pelea polìtica pro s’impreu istitutzionale de sa limba sarda in sos addòbios de sas eletziones casteddajas. L’at fatu probabilmente pro andare contra a sa lista tzìvica “Cagliari Città Capitale” (indipendentista e de manca) ca isse puru est candidadu, ma sa chistione chi nos pertocat est un’àtera.
![fascist4images6QY2EUZQ](https://salimbasarda.net/wp-content/uploads/2016/03/fascist4images6QY2EUZQ.jpg)
Custu cristianu at tocadu unu puntu sensìbile de sa mentalidade colonizada de sos sardos, custu de su “benaltrismu” italianu, chi est s’ideologia de unu fascismu nou e trasversale, chi est creschende in Sardigna.
Su benaltrismu coloniale est sa manera de minuire sos deretos, sas richesas e sos progetos de sos sardos isfrutende sos giassos comunes prus meschinos e ignorantes, e impreende una lògica basada supra a s’aut-aut (tipu imparare s’inglesu o imparare su sardu).
Est ladinu chi nemos at mai naradu chi non bisòngiat imparare s’inglesu o àteras limbas istrangias e nemos pensat chi s’inglesu non siat de importu mannu.
Ma pro ite sos catalanos o sos bascos, solu pro fàghere un’esèmpiu, imparant tres o bator limbas diversas e ischint faeddare sa limba issoro e s’ispagnolu mègius de sos ispagnolos matessi?
![fascist3images2AKQT4NQ](https://salimbasarda.net/wp-content/uploads/2016/03/fascist3images2AKQT4NQ.jpg)
Ca chie creschet alleghende prus limbas est prus abbistu e imparat mègius sas limbas istràngias.
Sos fascistas noos ischint custas cosas ca las ischint totus, ma a issos no importat arresonare o si nche cunfrontare cun àteras opiniones, issos si nche cherent impònnere pro otènnere cadreas de cumandu e giassos de poderiu dae su sistema coloniale.
Est una manera de arresonare e de fàghere polìtica fascista in sas raighinas, ca cheret cantzellare sas positziones diversas e no previdet acordos diplomàticos e mediatzione peruna. Si binchent issos su sardu si nche morit e pro custu issos benint premiados cun reconnoschimentos econòmicos polìticos e culturales.
Custa manera de pensare l’agatamus in totue e est mègius a fàghere carchi esèmpiu pro cumprèndere comente si movent sos fascistas noos chi impreant su “benaltrismu” pro fàghere carriera intro a su sistema coloniale. Non sutzedet totu sas dies de intèndere custas tontesas comente unu loop in discoteca:
– Ma cale Istòria sarda? Bisòngiat ischire cussa Romana e cussa de s’Itàlia, ca si nono est tempus pèrdidu!
– Ma cales bonìficas e cale ambiente? Est mègius si nche leare unu tumore chi èssere sena traballu!
– Ma cales partidos indipendentistas coerentes? Est mègius seberare partidos prus mannos pro cambiare sas cosa dae s’internu!
– Ma cale gherra a sas bases militare? Totus ischint chi custas bases oferint traballu!
![furcas](https://salimbasarda.net/wp-content/uploads/2015/12/furcas-300x226.jpg)
Si podet sighire de gasi fintzas a s’infinitu, ma sa manera de arresonare est semper sa matessi, e tando custa lògica binària rughet in s’aut-aut.
A un’ala sos deretos e sas resursas de sos sardos, a s’àtera sos bisòngios de sos colonialistas chi cherent àere un’ìsula lìbera dae resistèntzias culturales, tziviles, polìticas e econòmicas.
Bisòngiat de ischire chi bi nd’at meda de sardos chi la pensant de gasi, o pro mègius nàrrere, b’at meda sardos cunditzionados dae custa manera de bìdere sas cosas e de gente chi isperat de otènnere carchi cadrea o traballu e si cunformat a sos giassos comunes dominantes.
Su chi devimus detzìdere est si nche nos cherimus adatare fintzas nois a su “benaltrismu” fascista e colonialista, o si nos cherimus organizare in unu fronte in cumone, e in su matessi tempus organizare custos chi la pensant in una manera diversa pro collire prus fortzas e contare de prus.